Rehabilitacja po urazie tkanek miękkich to kompleksowy proces.
Powinna zawierać w sobie kilka ważnych elementów i skupiać się nie tylko na redukcji bólu.
Przez ostatnie lata postępowanie to ulegało zmianom i ewoluowało przez protokoły takie jak ICE, RICE, PRICE, POLICE.
Aktualnie podejściem, które wydaje się najbardziej sensowne jest protokół PEACE & LOVE.
Zaletą PEACE & LOVE jest to, że uwzględnia postępowanie zarówno w fazie ostrej (PEACE) oraz działanie w kolejnych fazach gojenia się tkanek miękkich (LOVE)
I właśnie ten schemat postępowania postaram się dzisiaj przybliżyć
Następnym razem gdy np. skręcisz kostkę będziesz mógł/mogła zastosować się do protokołu, dzięki czemu Twój staw skokowy szybciej wróci do zdrowia.
Bezpośrednio po urazie potraktuj tkanki ze spokojem (PEACE)
P – PROTECT (ochrona) – odciąż uszkodzone tkanki na okres od 1 do 3 dni. Zminimalizuje to ryzyko dalszych uszkodzeń oraz zmniejszy krwawienie. Staraj się ograniczyć obciążanie danej struktury do minimum. Pamiętaj jednak, że długotrwałe unieruchomienie może wpływać negatywnie na jakość oraz wytrzymałość regenerujących się tkanek, dlatego skup się na bólu, który pozwoli Ci dobrać odpowiedni poziom obciążenia tkanek.
E – ELEVATE (uniesienie) – Unieś kończynę powyżej poziomu serca. Pozwoli to na przepływ płynu śródmiąższowego w uszkodzonym obszarze pod wpływem grawitacji.
A – AVOID ANTI – INFLAMMATORY MODALITIES (unikanie środków przeciwzapalnych) – Musisz zrozumieć, że stan zapalny jest naturalnym procesem organizmu po urazie. Zagłuszanie go lekami przeciwzapalnymi typu Ibuprom, Ketonal itd. może mieć negatywny wpływ na proces gojenia się tkanek. Farmakologiczne redukowanie procesu zapalnego może osłabić gojące się tkanki, zwłaszcza jeżeli przyjmuje się wyższe dawki leków. Co ciekawe również stosowanie zimna może potencjalnie zakłócać przebieg stanu zapalnego, a tym samym zaburzać angiogenezę i rewaskularyzację, opóźniać naciek neutrofili i makrofagów oraz zwiększać liczbę niedojrzałych włókien mięśniowych. Wszystko to prowadzi do niewłaściwej regeneracji tkanki i zbędnej syntezy kolagenu. Dlatego staraj się unikać przyjmowania leków przeciwzapalnych !!!
C – COMPRESS (uciśnięcie) – Zewnętrzny ucisk w postaci bandaża elastycznego lub tejpa pomaga ograniczyć obrzęk oraz krwawienie.
E – EDUCATE (nauczanie) – Należy uświadomić sobie korzyści płynące z aktywnego podejścia do rehabilitacji uszkodzonych tkanek. Nie można skupiać się tylko na biernych technikach terapeutycznych (terapia manualna, suche igłowanie, fizykoterapia). Dlatego spytaj swojego fizjoterapeutę jak należy zmodyfikować tymczasowo twoją aktywność, aby optymalnie obciążać uszkodzone tkanki. Pamiętaj, że ruch to najlepsze lekarstwo !!!
Gdy miną pierwsze dni od urazu i faza ostra się wyciszy potraktuj uszkodzone tkanki z miłością (LOVE)
L – LOAD (obciążenie) – Należy jak najszybciej rozpocząć mechaniczne obciążanie uszkodzonych tkanek i wrócić do normalnych czynności dnia codziennego oczywiście w zakresie bezbolesnym. Sprzyja to prawidłowej regeneracji, przebudowie i zwiększeniu wytrzymałości ścięgien, mięśni i więzadeł.
O – OPTIMISM (optymizm) – Pozytywne nastawienie może okazać się kluczową sprawą w procesie rehabilitacji. Czynniki psychologiczne takie jak: depresja, strach, myślenie katastroficzne mogą stanowić dużą barierę dla wyzdrowienia. Wg. badań czynniki te mogą mieć większy wpływ na intensywność odczuwanych objawów i ograniczeń po skręceniu stawu skokowego w porównaniu do fizycznego stopnia uszkodzenia. Pesymistyczne nastawienie związane jest również z mniej optymalnymi wynikami terapii co wiąże się z gorszym rokowaniem.
V – VASCULARISATION (unaczynienie) – Wykonuj ćwiczenia pobudzające układ sercowo – naczyniowy. Jest to niezmiernie ważny element całego procesu, dlatego nigdy o nim nie zapominaj. Kilka dni po urazie włącz do codziennych czynności aktywność sercowo-naczyniową (trening). Dzięki temu zwiększy się przepływ krwi w uszkodzonych strukturach, poprawi się funkcja uszkodzonego obszaru oraz zmniejszy się zapotrzebowanie na leki przeciwbólowe.
E – EXERCISE (aktywność fizyczna) – Regularne ćwiczenia fizyczne poprawią twoją mobilność, siłę oraz czucie ciała. Pamiętaj aby unikać bólu podczas treningu. Ból będzie też dla Ciebie doskonałym wskaźnikiem czasu treningu, progresji obciążenia oraz trudności ćwiczeń.
Jak widzisz rehabilitacja uszkodzonych tkanek miękkich to złożony proces.
Jeżeli zaniedbasz swoją kontuzję i będziesz “leczyć” ją lekami przeciwbólowymi i przeciwzapalnymi może się okazać, że problem będzie powracał.
Stosując się do powyższego protokołu zmniejszysz ryzyko ponownego wystąpienia urazu.